v

PSI 515 KARŞILAŞTIRMALI POLİTİKA (2025-2026 GÜZ)

Prof.Dr.Tanel Demirel,

 

AMAÇ

Bu ders öncelikle karşılaştırmalı politikanın bazı temel kavramlarını ele alarak, öğrencilerin hem bilgilerini hem de eleştirel analiz kapasitelerini artırmayı hedefler. Konular ele alınırken, dar anlamda siyasal kavramlar ve siyasal sistemlere ağırlık veren bir yaklaşımdan ziyade, “siyasal” olanın sosyolojik, kültürel ve ekonomik veçhelerini de vurgulayan bir yaklaşımı tercih ediyoruz. Kavramların daha iyi anlaşılabilmesi ümidiyle Amerika Birleşik Devletleri ve Rusya örnekleri üzerinde de duracağız.  

 

DEĞERLENDİRME

 

Öğrencilerimizin önerilen okumaları yaparak derslere katılmaları beklenmektedir. Ayrıca “Karşılaştırmalı Politika – Kısa Notlar”  adlı yayımlanmamış çalışmamız ve orada referans verilen kaynaklardan da faydalanmaları gerekir. İki ara sınav (25+25) ve final (50p) sınavı yapılacaktır.

 

1.vize sınav tarihi – 20 Kasım 2025

2.vize sınav tarihi -  18 Aralık 2025  

 

  1. KARŞILAŞTIRMALI POLİTİKA: KAVRAM & YAKLAŞIMLAR (1 hafta)

Adam Prezeworski, “Is the Science of Comparative Politics Possible ?” Carles Boıx, Susan c. Stokes, der, The oxford Handbook of Comparative Politics, Oxford, Oxford University Press, ss, 147-171; Sabri Sayarı, Hasret Dikici Bilgin, ”Karşılaştırmalı Siyaset Alanının Gelişimi,” Karşılaştırmalı Siyaset- Temel Konular ve Yaklaşımlar, der, Sabri Sayarı, Hasret Dikici Bilgin,  İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013, ss, 5-24; M. Emre Hatipoğlu, “Karşılaştırmalı Siyasette Yöntem,” Karşılaştırmalı Siyaset- Temel Konular ve Yaklaşımlar, der, Sabri Sayarı, Hasret Dikici Bilgin,  İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013, ss, 25-44; Tanel Demirel, “Siyasal Analiz: Bazı (Kişisel) Notlar” Türk Siyasetini Anlamak- Yaklaşımlar Hakkında Bir Deneme, Ankara, Liberte, 2019, ss. 213-236

 

 

  1. SİYASET, İKTİDAR, DEVLET: TEMEL KAVRAMLARA BİR BAKIŞ (1 hafta)

Okuma Parçaları: Tanel Demirel “Siyaset,” Sosyal Bilimlerde Temel Kavramlar, AÖF Yayınları, Eskişehir, 2013; ss, 111-137; Yüksel Taşkın, “Siyaset Nedir,”  Siyaset; Kavramlar, Kurumlar, Süreçler, der, Yüksel Taşkın, İstanbul, İletişim,  2014, ss, 19-49; H. Tarık Şengül, “İktidar,” Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler Arası İlişkiler, der, Gökhan Atılgan, E. Attila Aytekin, 3. Basım, İstanbul, Yordam, 2013, ss, 41-53; Nur Vergin, “Otorite Meşruluk ve Siyasal Sistem,” Siyasetin Sosyolojisi- Kavramlar, Tanımlar, Yaklaşımlar, İstanbul, Bağlam, 2003, ss,  35-52; Nur Vergin, “Siyaset, İktidar ve Devlet,” Siyasetin Sosyolojisi- Kavramlar, Tanımlar, Yaklaşımlar, İstanbul, Bağlam, 2003, ss, 19-34.

 

 

  1. MODERN ÇAĞ VE MODERNLİK ÜZERİNE BİR NOT (1 hafta)

Okuma Parçaları; Reinhard Bendix, “Tradition and Modernity Reconsidered,” Comparative  Studies in Society and History,  1967, vol 9, no 3, pp, 292-346.; Peter Berger, “Toward A Critique of Modernity,” Facing Up to Modernity –Excursions in Society, Politics and Religion, New York, Basic Books, 1977: Anthony Giddens, Modernliğin Sonuçları, cev, Ersin Kuşdil, 6. Basım, İstanbul, Ayrıntı, 2014.

 

 

  1. MODERN ULUS DEVLETLERİN DOĞUŞU VE MİLLİYETÇİLİK: BATI ve BATI DIŞI DÜNYA   (2 hafta)

Okuma Parçaları: Alev Özkazanç, “Devletin Örgütlenmesi,” Siyaset; Kavramlar, Kurumlar, Süreçler, der, Yüksel Taşkın, İstanbul, İletişim,  2014, ss, 139-171. Charles Tilly, “War Making and State Making As Organized Crime,” Roads From Past to Future, der, Charles Tilly, New York, Lanham, 1997, ss,165-191; Anthony D. Smith, “State-Making and Nation-Building” The State –Critical Concepts –vol 2, der, John A. Hall, London, Routledge, 1994, ss, 59-89; Suavi Aydın, “Milliyetçilik,” Dünyada ve Türkiye’de Siyasal İdeolojiler, der, Ömer Çaha, Bican Şahin, Ankara, Orion, 2013,  ss, 225-286

 

  1. LİBERAL DEMOKRASİLER & OTORİTER REJİMLER (2 hafta)

Yunus Sözen, “Siyasi Rejimler: Demokrasiler ve Diğer Sistemler” Karşılaştırmalı Siyaset- Temel Konular ve Yaklaşımlar, der, Sabri Sayarı, Hasret Dikici Bilgin,  İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013, ss, 45-74; Schmitter, C. Philippe ve  Karl, Tery Lynn, “What Democracy is   ...and is not,” Journal of Democracy, 2, 3, 1991; Schmitter, Philippe C., “Dangers and Dilemmas of Democracy,” Journal of Democracy, vol 5, no 2, 1994. Robert A. Dahl, Demokrasi Üstüne, çev Betül Kadıoğlu, Ankara, Phoenix, 2001; Ergun Özbudun, Otoriter Rejimler, Seçimsel Demokrasiler ve Türkiye, İstanbul, İstanbul, Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2011; Marquez, Xavier., Demokrasi Dışı Siyaset- Otoriterlik, Diktatörlük ve Demokratikleşme, çev, İsmail Çekem, İstanbul, İletişim, 2019.

 

 

  1. LİBERAL DEMOKRASİYİ MÜMKÜN KILAN KOŞULLAR (2 hafta)

Yaprak Gürsoy, “Rejim Değişiklikleri: Otoriterleşme ve Demokratikleşme” Karşılaştırmalı Siyaset- Temel Konular ve Yaklaşımlar, der, Sabri Sayarı, Hasret Dikici Bilgin,  İstanbul, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2013, ss, 75-100. Tanel Demirel, “Demokrasi ve Demokratikleşme Üzerine,” AK Parti Siyaset Akademisi -10 Dönem Ders Notları, der, Hamdi Turşucu, Hamit Emrah Beriş, Aralık, 2011 (elektronik kitap); Geddes, Barbara, “What Causes Democratizations ?” The Oxford Handbook of Comparative Politics, der, Carles Boix, Susan C. Stokes, Oxford, Oxford Univ. Press, 2007. Charles Tilly, Demokrasi, çev E. Arıcan, Ankara, Phoenix, 2011; David Potter, David Goldblatt, Margaret Kiloh, Paul Lewis, der, Democratization, Oxford, Polity, 1997; Acemoğlu, Daron ve James Robinson., Dar Koridor,  çev Yüksel Taşkın, İstanbul, Doğan, 2020.

 

 

 

  1. ÖRNEK ÜLKE 1 : AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ  (2 Hafta)

 

James West Davidson, Kısa Amerika Birleşik Devletleri Tarihi, çev, Can Evren Topaktaş, İstanbul, Say, 2018.

                Howard Zinn, Amerika Birleşik Devletleri Halklarının Tarihi, Sevinç Sayan Özer,  Ankara, İmge, 2005.

                                Francis Fukuyama, After Neo-Cons: America At the Crossroads, London, Profile, 2006

 

  1. ÖRNEK ÜLKE 2:  RUSYA (2 Hafta)

 

Abraham Ascher, Kısa Rusya Tarihi, çev, Yavuz Alogan, İstanbul, Say, 2022.

Moshe Lewin, Sovyet Yüzyılı, çev, Renan Akman, İstanbul İletişim, 2008.

                Isaiah Berlin, Russian Thinkers, New York, Penguin, 1979.      

 

 

             

           

 

eçhelerini de vurgulayan bir yaklaşımı tercih ediyoruz. Kavramların daha iyi anlaşılabilmesi ümidiyle Büyük Britanya Krallığı ve Çin örnekleri üzerinde de duracağız.